در دومین روز چهاردهمین کنفرانس الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت مطرح شد: الزامات و بایسته های نهادینه شدن رویکرد خانواده محوری در سند الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، روز دوم کنفرانس الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت
افروز: مبانی روان‌شناختی فرزندآوری هوشمندانه و فرزندپروری عاقلانه باید مورد توجه قرار بگیرد.
غلامعلی افروز، استاد ممتاز دانشگاه تهران و رئیس اندیشکده خانواده مرکز الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، با تأکید بر نقش بنیادین ازدواج و فرزندآوری در تعالی فردی و اجتماعی، بیان می‌کند که تربیت نسل‌های سالم، هوشمند و خلاق، یکی از مهم‌ترین سرمایه‌های جامعه است. وی معتقد است که فرزندپروری مسئولانه، نه‌تنها نقشی حیاتی در پیوند نسل‌ها دارد، بلکه آینده اجتماعی و فرهنگی را نیز تضمین می‌کند.
افروز که در پنل الزامات و بایسته‌های نهادینه شدن رویکرد خانواده‌محوری در سند الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت سخن می گفت در بررسی این موضوع اظهار داشت: «ازدواج، خوشایندترین رابطه انسانی و زیباترین فرصت برای آرامش و خوشبختی است. این پیوند، فراتر از یک قرارداد اجتماعی، یک نیاز فطری بوده که طی نسل‌ها همواره نقش مهمی در حیات بشر ایفا کرده است.»
وی ادامه داد: «فرزندآوری، علاوه بر بُعد عاطفی، یک ضرورت اجتماعی محسوب می‌شود. جمعیتی سالم، هوشمند و خلاق، اصلی‌ترین سرمایه معنوی هر جامعه است و بدون تربیت صحیح نسل‌ها، پیشرفت پایدار امکان‌پذیر نخواهد بود.»
این استاد دانشگاه افزود: «فرزندپروری مسئولانه به‌عنوان یکی از رسالت‌های مهم زندگی زناشویی، بستری برای شکوفایی شخصیت کودکان فراهم می‌کند. انسان‌ها به‌طور فطری تمایل دارند فرزندانی سالم، خلاق، پرنشاط و صالح داشته باشند که بتوانند مسیر آینده جامعه را هموار سازند.»
وی با اشاره به جنبه‌های تربیتی فرزندپروری گفت: «فرزندان، هدیه‌ای الهی و پیوندی میان نسل‌ها هستند که به‌درستی باید مورد توجه قرار گیرند. والدین، علاوه بر نقش تربیتی، مسئولیت دارند تا محیطی امن، پرطراوت و پویا برای رشد فرزندان خود ایجاد کنند.»
افروز در پایان خاطرنشان کرد: «این پژوهش، مؤلفه‌های کلیدی فرزندآوری هوشمندانه و فرزندپروری عاقلانه را مورد بررسی قرار داده است. تقویت آگاهی والدین درباره فرزندپروری، می‌تواند نقش مهمی در پیشرفت اجتماعی و استحکام بنیان خانواده ایفا کند.»
بایسته‌های تحول در نظام سلامت ایران متناسب با الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت
اکرم‌السادات سادات حسینی، استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران، با تحلیل وضعیت فعلی نظام سلامت ایران، بیان می‌کند که این حوزه همواره با چالش‌های متعدد روبه‌رو بوده است. وی معتقد است که عدالت در دسترسی به خدمات درمانی، تأمین منابع مالی پایدار، و ارتقای کیفیت خدمات از جمله محورهای اساسی تحول در نظام سلامت کشور است. بر این اساس، الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت می‌تواند چارچوبی جامع برای اصلاح ساختارهای موجود ارائه دهد.
سادات حسینی در بررسی این موضوع اظهار داشت: «نظام سلامت ایران علاوه بر تأمین سلامت جسمی جامعه، باید اصول عدالت اجتماعی را نیز در خود بگنجاند. تأمین پایدار منابع مالی، بهبود کیفیت خدمات، و افزایش دسترسی همگانی به امکانات درمانی، از جمله چالش‌های اساسی در این مسیر است.»
وی افزود: «الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت به‌عنوان یک رویکرد بومی، قابلیت آن را دارد که زمینه‌ساز تحول در این حوزه باشد. اما اجرای این الگو فراتر از یک مدل از پیش تعیین‌شده است و نیازمند شناخت دقیق شرایط موجود و رفع موانع اجرایی است.»
این استاد دانشگاه ادامه داد: «تحقق تحول مطلوب در نظام سلامت با پیچیدگی‌هایی روبه‌روست که باید مورد توجه قرار گیرد. از جمله مواردی که باید اصلاح شوند، نظام تأمین مالی، مدیریت منابع انسانی، و کیفیت ارائه خدمات درمانی است. عدم توجه به این موارد، امکان تحقق اهداف بلندمدت این الگو را کاهش خواهد داد.»
سادات حسینی در پایان تصریح کرد: «این پژوهش با بررسی انتقادی وضعیت کنونی، تلاش دارد راهکارهایی برای رفع مشکلات موجود ارائه دهد. برای دستیابی به اهداف کلان نظام سلامت، ضروری است که سیاست‌های اصلاحی به‌صورت جامع، علمی، و بر اساس اصول عدالت‌محور تدوین شوند.»
ازدواج پایدار و خانواده استوار؛ مبانی، چالش‌ها و راهکارها
شکوه نوابی‌نژاد، استاد دانشگاه خوارزمی و عضو اندیشکده خانواده مرکز الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت با بررسی نقش ازدواج در تحکیم خانواده، بیان می‌کند که این پیمان مقدس در تمام اقوام و ملل، پایه‌ای اساسی برای شکل‌گیری خانواده‌ای شاد و استوار محسوب می‌شود. وی معتقد است که ازدواج ناموفق نه‌تنها یک آسیب فردی، بلکه معضلی اجتماعی است که باید با تقویت تفاهم، عشق و احترام میان زوجین، از بروز آن جلوگیری کرد.
نوابی‌نژاد در بررسی این موضوع اظهار داشت: «ازدواج موفق، اساس یک خانواده مستحکم است، در حالی که ازدواج ناموفق می‌تواند موجب بحران‌های فردی و اجتماعی شود. بررسی‌ها نشان می‌دهد که مهم‌ترین عوامل نارضایتی زوجین، شناخت ناکافی از یکدیگر، انتخاب نادرست، و نبود تفاهم در زندگی مشترک است.»
وی ادامه داد: «تحقیقات نشان داده است که تفاهم میان زن و مرد از مؤلفه‌های حیاتی برای ایجاد زندگی زناشویی پایدار است. راهکار اصلی برای حل مشکلات زناشویی، برقراری رابطه حسنه، گفت‌وگوی سالم و تقویت حس همدلی میان زوجین است. رابطه‌ای که بر پایه درک متقابل بنا شود، نیازهای عاطفی افراد را تأمین کرده و موجب استحکام خانواده خواهد شد.»
این پژوهشگر افزود: «تصور عمومی این است که خوشبختی یعنی نبود مشکلات و تعارض، اما حقیقت آن است که روابط سالم زناشویی زمانی شکل می‌گیرند که زن و شوهر توانایی حل بدفهمی‌ها و سوءتفاهم‌ها را داشته باشند. پذیرش تفاوت‌های شخصیتی و سازگاری توأم با همدلی، پایه‌ی یک زندگی پایدار را شکل می‌دهد.»
وی خاطرنشان کرد: «پژوهش‌ها نشان می‌دهد که حتی در خانواده‌هایی با اختلافات شغلی یا سبک زندگی، امکان داشتن زندگی آرام و موفق وجود دارد، مشروط بر آنکه عشق و احترام اساس روابط باشد. این دو مؤلفه، نقطه مقابل تحقیر و سرزنش هستند که از عوامل اصلی فروپاشی روابط خانوادگی محسوب می‌شوند.»
نوابی‌نژاد در پایان تصریح کرد: «سبک زندگی معنوی، ازدواج پایدار را تسهیل کرده و بنیان خانواده را مستحکم می‌کند. برای ترویج این سبک از زندگی، لازم است فرهنگ‌سازی اصولی از طریق آموزش‌های رسانه‌ای و سیاست‌گذاری‌های اجتماعی انجام شود. صدا و سیما، به جای برنامه‌های کم‌مخاطب، می‌تواند با تولید محتوای خلاقانه، نقش مهمی در افزایش آگاهی عمومی درباره ضرورت ازدواج پایدار و شیوه‌های صحیح فرزندپروری ایفا کند.»
ازدواج پایدار و فرزندآوری در پرتو الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت
امیرمحمد طاهری، دانش‌آموخته دکتری روان‌شناسی دانشگاه تهران، با تأکید بر اهمیت ازدواج پایدار و فرزندآوری در توسعه جوامع، بیان می‌کند که این دو مؤلفه در الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت به عنوان محورهای کلیدی در دستیابی به جامعه‌ای پویا مطرح شده‌اند. وی معتقد است که تحقق ازدواج پایدار و افزایش نرخ فرزندآوری نیازمند هماهنگی میان سیاست‌های فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی است.
طاهری در بررسی این موضوع اظهار داشت: «ازدواج و فرزندآوری نقش اساسی در شکل‌گیری و تقویت سرمایه انسانی دارند. در الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، این دو مؤلفه به عنوان پایه‌های اصلی تحقق توسعه پایدار شناخته شده‌اند.»
وی ادامه داد: «مبانی دینی و فرهنگی ازدواج پایدار و فرزندآوری تأکید ویژه‌ای بر ایمان، معنویت و ارزش‌های اسلامی در تقویت روابط زناشویی دارند. نگرش مثبت نسبت به فرزندآوری نیز در این چارچوب، عامل مهمی در پایداری خانواده است.»
این پژوهشگر افزود: «عوامل اقتصادی، از جمله ایجاد فرصت‌های شغلی پایدار، ارائه تسهیلات ازدواج و حمایت‌های مالی از خانواده‌های پرجمعیت، از راهکارهای اساسی در کاهش موانع فرزندآوری محسوب می‌شوند.»
وی خاطرنشان کرد: «مطالعات روان‌شناختی نیز نشان می‌دهند که سلامت روان، آموزش مهارت‌های ارتباطی، و تقویت احساس کفایت در ایفای نقش والدینی، می‌تواند تأثیر چشمگیری بر رضایت زناشویی و تمایل به فرزندآوری داشته باشد.»
طاهری در پایان تصریح کرد: «هماهنگی میان نهادهای فرهنگی، آموزشی، اقتصادی و مذهبی در تدوین سیاست‌های کلان برای ازدواج پایدار و فرزندآوری ضروری است. اجرای سیاست‌های حمایتی و تدوین برنامه‌های عملیاتی می‌تواند نقش تعیین‌کننده‌ای در تحقق این اهداف ایفا کند.»
