توضیحات

دسته: مطالب عمومی سایت

تاریخ ایجاد در 09 فروردين 1403

حجت الاسلام و المسلمین علی اکبر رشاد

- مؤسس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه‌ی اسلامی در سال 1373
- عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی از 1382
- تولیت حوزه علمیه امام رضا (ع)، از 1390
- رئیس هیأت حمایت از کرسی‌های نظریه‌پردازی کشور، از سال 1385
- رئیس شورای حوزه­ های علمیه استان تهران، از سال1390
- قائم مقام سازمان تبلیغات اسلامی کشور، 1360- 1373
- عضو مجمع عمومی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی از سال 1386
- عضو شورای سیاست‌گذاری گفت‌وگوی ادیان از سال 1385
- رتبه‌ی استاد تمامی فلسفه پژوهشگاه فرهنگ واندیشه اسلامی.

با چند جمله مقدماتي درباره فلسفه و شأن نامگذاري انديشكده، مي‌توان عنوان انديشكده را به طور شفاف تعريف و تشريح كرد. «انديشكده مباني» با هدف بررسي مبناها، پايه‌ها و مبادي اصلي الگوي اسلامي و ايراني پيشرفت تشكيل شده است. بر حسب مفاد نشست‌هاي انديشكده، مأموريت انديشكده چنين تصويب شده است:تدوين و طراحي مباني نظري لازم براي شناخت و ارائه الگوي اسلامي ايراني پيشرفت. بر اساس اين، انديشكده از حيث روش‌شناختي، فعاليت مقدم و آغازين الگو را بر عهده دارد. قضايا و مقولات پايه‌اي تعريف‌شده در اين انديشكده، چشم‌انداز كلي و حتي گاهي نقاط شروع فعاليت در انديشكده‌هاي ديگر است. به دليل اين نوع جايگاه و مأموريت،  انديشكده،نام «مباني» را به خود گرفته است.

مراد از نام «مباني»، طرح زيرساخت‌ها، مقدمات پايه و تعيين اهداف و مقاصد كلان است. در حوزه الگوي اسلامي ايراني پيشرفت، منظور از «مباني»، طرح زيرساخت‌هاي نظري و روشي معقول و علمي براي تدوين نظريه پيشرفت بر اساس مباني معرفتي اسلامي و زمينه‌هاي ايراني است.

در ابعاد نظري، تأكيد انديشكده صرفاً بر اصول و مباني است كه خود به معناي طرح و شرح مفاهيم محوري و پايه و دوري از پرداختن به فروع و شاخص‌هاي جزيي مربوط به عرصه زندگي است. در حوزه روشي، وظيفه انديشكده بحث از مباني روش‌‌شناختي الگو است كه منطق و چگونگي ارتباط و تعامل ابعاد كلان الگو نظير «اسلاميت»، «ايرانيت» و «پيشرفت» را نشان مي‌دهد. در واقع در انديشكده مباني مشخص مي‌شود كه:

الف- جايگاه و نقش «اسلام» در الگو چيست و با چه اصول و محورهايي معين مي‌شود؟

ب- جايگاه «ايران» در الگو چيست و چه مؤلفه‌هايي مؤيد اين مفهوم در الگو هستند؟

ج- منظور از «پيشرفت»، مقتضيات و اهداف آن در زمينه‌هاي فرهنگي و ملي چيست؟

د- گفتمان «پيشرفت» در ايران، چه خاستگاه و مقاصدي دارد؟

هـ- منابع معرفتي ديني و علمي چگونه محدوده و فراخناي توسعه و پيشرفت را تعيين مي‌كنند؟

انديشكده مباني كه به تناسب عنوان و اهداف، در نهايت فعاليت، به طرح و تدوين اصول نظريه پيشرفت اسلامي ايراني مي‌رسد، اهداف و چشم‌اندازهاي كلي الگو را ترسيم خواهد كرد و مقتضي است كه كاربرد، جزءسازي و عملياتي كردن آن در انديشكده‌هاي ديگر صورت گيرد.

از نظر نسبت موضوعات و مفاهيم مورد مطالعه در اين انديشكده با انديشكده‌هاي ديگر، بايد گفت كهاندیشکده مبانی، متولي مطالعه و تدوین اصول روش‌شناختي و ملزومات نظري پایه در تدوین الگو از قبیل مباني هستی‌شناختی، معرفت‌شناختی، ارزش‌شناختي بر اساس معارف اسلامی، موازین عقلی و دستاوردهای علمی بشر برای استفاده در سایر اندیشکده‌ها است.

بهترين مبنا براي تعريف موضوع و محور فعاليت انديشكده -يعني مفهوم مباني و اصول- اين است كه آن را شامل دو نوع مبادي معرفتي (عمدتاً نظري و انتزاعي) و زمينه‌اي (واقعي و انضمامي) بدانيم. در واقع، هر نظريه علمي با برخي اصول موضوعه و مباني تصوري و تصديقي آغاز مي‌شود كه با منطق خاص دسته‌بندي به قرار زيرند:

اول: مباني هستي‌شناختی

دوم: مباني معرفت‌شناختی

سوم: مباني دين‌شناختي-ارزش‌شناختي

چهارم: مباني زمينه‌اي و تاريخي (هويتي-تمدني)

چهارم: مباني روش‌شناختي (مباني روشي تعامل ساير اصول و مقوله‌ها)

در سه دسته مباني اول، محوريت رويكرد و نگاه به موضوع، بينش اسلامي است كه از آيات قران كريم، تفاسير معتبر قرآن، كلام ائمه و بزرگان دين اقتباس خواهد شد. يعني اسلام در الگو، به عنوان پايه و مبناي معرفتي و ايران به عنوان زمينه و بستر مطرح مي‌شود. در مباحث مربوط به زمينه و بستر پيشرفت، مقتضيات كشور، ظرفيت‌هاي هويتي، تمدني و محيط شناختي ايران، محور بحث و بررسي خواهند بود.

به طور كلي، مقولات فوق، مفاهيم محوري و قابل تعريف و تشريح در حوزه انديشكده مباني هستند. غير از مفاهيم اصلي زيرمجموعه، مقولات منتج يا مرتبط با اين مفاهيم به حوزه كار ديگر انديشكده‌ها برمي‌گردد. قاعدتاً اين دسته‌بندي، به تميز و تفكيك تقريبي فعاليت اين انديشكده با انديشكده‌هاي همسو نظير انديشكده فقه و حقوق اسلامي، سنت‌هاي الهي، معنويت، فرهنگي كمك شاياني مي‌كند.

- دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالي

- حوزه‌هاي علميه

- سازمان‌ها و نهادهاي سياستگذار و برنامه‌ريز توسعه

كليه انديشكده‌ها:

1- ارائه اطلاعات نظري پايه شامل اصول هستي‌شناختي و معرفت‌شناختي اسلامي به ديگر انديشكده‌ها

2- ارائه چشم‌انداز كلي الگو به ديگر انديشكده‌ها

3- تشخيص مقاصد و اهداف كلان الگو از سوي انديشكده مباني

4- هماهنگي در اجراي نقشه راه الگو

5- ارتباط نزديك با انديشكده‌هاي نوع اول در تنظيم و تدوين مباني و اصول دين‌شناختي-ارزش‌شناختي الگو

6- مطالعه گزارش‌هاي ديگر انديشكده‌ها و بيان نظرات تكميلي

7- دريافت نظرات و ملاحظات ديگر انديشكده‌ها براي طرح و رعايت آن در الگو

توضیحات

دسته: مطالب عمومی سایت

تاریخ ایجاد در 09 فروردين 1403

آیت الله ابوالقاسم علیدوست

 - عضو هیات علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی (1380 – تاکنون)

 - ناظر طرح در مرکز تحقیقات فقهی قوه قضاییه (1382 – تاکنون)

 - مدرس مرکز فقهی ائمه اطهار (ع) (1383 – تاکنون)

 - عضو شورای عالی مدرسه خاتم‌الاوصیا (1389 – 1398)

 - رئیس انجمن علمی فقه و حقوق اسلامی حوزه علمیه (1390 – 1396 و 1398 - تاکنون)

 - رئیس شورای عالی انجمن‌های علمی حوزه‌های علمیه (1392 – 1396)

 - عضو شورای علمی راهبردی هیئت حمایت از کرسی‌های نظریه‌پردازی (1392 – تاکنون)

 - سردبیر فصلنامه تخصصی قبسات (عربی) (1389 – 1391)

 - مدیر مسوول دو فصلنامه قرآن، فقه و حقوق اسلامی (1392 – تاکنون)

 - عضو هیات تحریریه فصلنامه علمی ـ پژوهشی حقوق اسلامی (1376 – تاکنون)

 - عضو هیات امنای پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی (1392 – 1398)

 - عضو علمی گروه قرآن و مطالعات زبان‌شناختی (دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم) (1391 – تاکنون)

 - عضو هیات موسس مرکز پژوهشی فقه و اجتهاد فاضل (مرکز فقهی ائمه اطهار) (1388 – تاکنون)

 - عضو کمیته تحصیلات تکمیلی گروه فقه و حقوق پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی (1391 – تاکنون)

 - عضو شورای علمی مجمع‌التقریب مذاهب اسلامی (از 1389)

 - عضو کمیته علمی مدارج شورای مدیریت حوزه‌های علمی (1389 – تاکنون)

 - عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم (1387 – تاکنون) 

حجت الاسلام و المسلمین سید علیرضا حسینی

بزرگترين آرزوى صالحان تشکیل حکومتی آزاد و مستقلی است كه در سایه آن احکام نورانی شریعت مقدس اسلامی اجرا شده و حقوق انسانها آن چنان كه اسلام دستور داده است رعايت می شود:" الَّذينَ إِنْ مَكَّنَّاهُمْ فِي الْأَرْضِ أَقامُوا الصَّلاةَ وَ آتَوُا الزَّكاةَ وَ أَمَرُوا بِالْمَعْرُوفِ وَ نَهَوْا عَنِ الْمُنْكَرِ وَ لِلَّهِ عاقِبَةُ الْأُمُورِ" (سوره حج ، 41) و حرکت در راه پيشرفت و تعالی و سعادت انسانى سرمشق همه متولیان امور و برنامه ها و فعالیت ها قرار بگیرد.

بدون تردید، آنچه براى حفظ آزادى و استقلال جامعه و حکومت لازم است، همان است كه فقه و فقيه دارد. اين فقيه است كه زير بار ديگران و تحت نفوذ اجانب نمى‏رود؛ و تا پاى جان از حقوق ملت و از آزادى و استقلال و تماميت ارضى وطن اسلامی دفاع مى‏كند. زیرا  فقه تئورى واقعى و كامل اداره انسان از گهواره تا گور است. و فقیه منادی و مرزبان آن است.

در فقه اسلامي، هر آنچه كه در سعادت انسان سهم مؤثري دارد و جامعه انساني بدون آن به زندگي كامل سعادت‏مندانه راه نمي يابد، تأمين و تحصيل آن به نحو كفايي يا عيني، واجب شده است. و بدین خاطر است که حكومت به فلسفه عملى تمامى فقه در تمامى زواياى زندگى بشريت تفسیر می شود و نشان دهنده جنبه عملى فقه در برخورد با تمامى معضلات اجتماعى و سياسى و نظامى و فرهنگى می باشد. و لذا، همه ترس استكبار از همين مسأله است كه فقه و اجتهاد جنبه عينى و عملى پيدا كند و به گونه ای در مسلمانان، جامعه و نظام اسلامی قدرت برخورد به وجود آورد که دشمنان خدا و اسلام و مسلمین همیشه در هراس و وحشت همه جانبه قرار بگیرند: "تُرْهِبُونَ بِهِ عَدُوَّ اللَّهِ وَ عَدُوَّكُم‏"(سوره انفال ، 60).

بنابراین، رسالت فقه و بر عهده فقیهان جامع الشرایط است که با اجتهاد مستمر بر اساس کتاب و سنت معصومين‏ سلام‏ الله‏ عليهم‏ اجمعين،‏ مسیر حرکت جامعه و نظام اسلامی را بر اساس موازین شریعت و در راستای اهداف الهی هموار و تضمین نمایند. و این مهم زمانی میسر خواهد شد که  از حداکثر ظرفیت فقه و فقاهت در فرآیند دسترسی به الگوی پیشرفت و نقشه اداره نظام و جامعه اسلامی بهره لازم و کافی برده شود. رسالت سنگینی که اندیشکده فقه و حقوق اسلامی عهده دار آن است.انشاءا...

از جمله پرسش های اساسی پیش روی این اندیشکده که بیانگر قلمرو موضوعی آن می باشد عبارت است از :

1 . نقش بنیادین، راهبردی و کاربردی فقه شیعه در روند پیشرفت مادی و معنوی فرد، جامعه و نظام اسلامی چیست و سازکارهای قابل دسترس به منظور ایفای اثربخش و کارامد این نقش ها کدامند؟

2 . رسالت و وظایف حوزه فقاهت در فرآیند تولید اندیشه و نظریه های پیشرفت اسلامی و نهادینه سازی گفتمان پیشرفت در سطوح مختلف جامعه و نظام اسلامی چیست و الزامات، چالش ها و سازکارهای انجام بهینه این رسالت و وظایف کدامند؟

3 . چه انتظاراتی از فقه، فقهاء و فقاهت در فرایند تدوین، اجرا و پایش الگوی اسلامی پیشرفت وجود دارد؟ ظرفیت و وضعیت موجود حوزه فقاهت چه نسبتی با انتظارات دارد ؟ راهکارهای دستیابی به وضعیت نرمال چیست؟

4 . روند پیشرفت فقهی جامعه و نظام اسلامی طی ده های گذشته چگونه بوده و با کدامین چالش ها، خلاء ها و محدودیت هایی مواجه شده است؟ سیاست ها و الزامات برون رفت از وضعیت موجود چیست و سند الگوی پیشرفت اسلامی چگونه می تواند مسیر مورد انتظار و نتیجه بخش را فراهم نماید؟

بدیهی است هر یک از سؤال های اساسی یاد شده گستره وسیعی از پرسش ها و مباحثات فنی 0تخصصی) و عمیقی را پیش روی اندیشکده باز کرده است و امید می رود با اهتمام همکاران و حوصله و پشتیبانی متولیان امور مرکز بخش قابل توجهی از انتظارات و تعهدات محقق گردد.

لازم به یادآوری است که نبود فرهنگ و گفتمان لازم در جامعه فقهی و حقوقی موجود و فقدان پیشینه و تراث علمی لازم دو محدودیت اصلی پیش روی برنامه ها و فعالیت های اندیشکده است که ناهمواری مسیر و صعوبت کار را مضاعف کرده است.

- مراکز آموزشی و پژوهشی فقه و حقوق اسلامی اعم از دانشگاه ها، مدارس عالی، مؤسسات، پژوهشگاه ها و پژوهشکده ها

- گروه های علمی و پژوهشی فقهی و حقوقی

- حلقه های علمی و کرسی های تدریس فقه و حقوق

- نهادهاي متولي و ناظر نسبت به اجرای شریعت در گستره نظام اسلامی

با توجه به وظیفه مشاوره و نظارت فقهی این اندیشکده نسبت به دیگر اندیشکده های مرکز، همه اندیشکده های مرکز مرتبط با این اندیشکده می باشند و در راستای حسن انجام این وظیفه کارگروه های تخصصی ( فقه و اقتصاد، فقه و سیاست، فقه و فرهنگ، فقه و جامعه) طراحی و تشکیل و راه اندازی شده است.

نوع و موضوع ارتباط هم ارایه مبانی، اصول، اهداف، راهبردها و شاخص های فقهی پایه به تناسب حوزه های فعالیت و مأموریت تخصصی اندیشکده‌ها است.

توضیحات

دسته: مطالب عمومی سایت

تاریخ ایجاد در 09 فروردين 1403

اهداف بلند مدت:

- ایجادوحفظ فضاي گفتمانی اصیل و قوي در سطح جامعه پیرامون الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت.

اهداف کوتاه مدت:

- ايجاد فضاي مناسب علمي براي اندیشه‌ورزی، نظريه­‌پردازي و توليد فكر و پالایش دیدگاه‌ها درباره­‌ی الگوي اسلامي ايراني پيشرفت.

- ايجاد دلبستگی جمعی و اجماع حداكثري در بین نخبگان علمي و مديريتي پيرامون مباحث مرتبط با الگوي اسلامي ايراني پيشرفت.

- تبیین تدریجی نظرات برتر مرتبط با الگو در فرایند بحث و تبادل نظر و تضارب آراء.

- مشارکت دادن آرا و اندیشه­‌های صاحب‌نظران در تدوین الگو و اقناع عمومی جامعه­‌ی نخبگانی.

- ايجاد و تقویت دغدغه فكري و انگيزه و شوق و دلبستگي در بين جوانان نسبت به الگو و تقویت فضای آزاداندیشی و روحیه مسئولیت­‌پذیری جوانان نسبت به پیشرفت کشور.

- فرهنگ‌­سازي و ايجاد وفاق حداكثري در بين اقشار مختلف جامعه نسبت به الگو و تقویت اعتماد عمومی، نشاط اجتماعی و امید به آینده.

شرح وظایف:

- کمک به شکل‌گیری فضای گفتمانی که شاخص‌های متعالی پیشرفت را ترویج نماید.

- كمك به طرح مباحث مربوط به گفتمان پيشرفت اسلامي ايراني در مراكز علمي و در سطح وسيع جامعه با ارتقاي انگيزه، آگاهي و مشاركت عمومي به‌ويژه نسل جوان.

- بسترسازي و تسهيل حضور گسترده و پرنشاط جوانان در عرصه تفكر و مطالعه و ابراز نظر براي پيشرفت جامعه و نظام اسلامي و تعميق آگاهي‌هاي آنان.

- استفاده‌ی حداكثری از ظرفيت‌هاي کشور به‌ويژه رسانه ملي در جهت گفتمان‌سازي و ترويج الگوي اسلامي ايراني پيشرفت.

- حمایت از گروه‌های علمی دانشگاهی کل کشور در راستای پیشرفت اسلامی ایرانی.

- ارتباطات بین‌المللی (برقراری ارتباط با مجامع علمی معتبر جهان؛ ارائه دستاوردهای مرکز به مراکز علمی خارج از کشور و تبادل‌نظر با آنها؛ استفاده از نخبگان و اندیشمندان ایرانی خارج از کشور).

- برنامه­‌ریزی و هماهنگی برای برگزاری و پشتیبانی نشست­‌ها و همایش­‌ها و کارگاه­‌های علمی و دوره‌­های تخصصی در زمینه­‌ها و موضوعات مرتبط با موضوع الگو در سطح ملی و بین‌­المللی.

- افکارسنجی و برگزاري جلسات نقد و نظر پیرامون مرکز و الگو.

- اطلاع‌رسانی فعالیت‌هاي مرکز از طریق رسانه‌هاي جمعی.

- مستندسازي تولیدات مرکز.

- راه‌اندازي و مدیریت پایگاه اطلاع‌رسانی مرکز.

- اجرای سند ايجاد و حفظ فضاي گفتمانی پیرامون الگوي اسلامي ايراني پيشرفت.

- اجراي دستورات ریاست محترم مرکز.

توضیحات

دسته: مطالب عمومی سایت

تاریخ ایجاد در 09 فروردين 1403

 مقدمه

مركز الگوي اسلامي ايراني پيشرفت كه با عنايت و تدبير مقام معظم رهبري با هدفي عالي جهت ترسيم مسير حركت شايسته نظام جمهوري اسلامي به سوي پيشرفتي اسلامي و ايراني تأسيس گرديده است از ساختاري مشتمل بر يك شوراي عالي، دو دفتر، سه معاونت و چندين انديشكده تشكيل شده است. در اين بين، اداره كل حوزه رياست به عنوان يكي از اركان ستادي و به عنوان بازوي نظارتي و اجرايي مي‌كوشد تا بستري مناسب براي تحقق سياستگذاري‌هاي رياست محترم مركز فراهم آيد. تحقق شرح وظايف و توسعه مطلوب فعاليت اين اداره، نيازمند پيش‌بيني و تدارك تمهيداتي است كه ابزاري براي اجرايي نمودن سياست‌ها نيز خواهند بود.

شرح وظايف اداره كل

وظايف اداره كل حوزه رياست شامل دو نوع وظيفه يا مسئوليت تأسيسي و دائمي است. مراد از مسئولیت‌هاي تأسیسی، پرداختن به اموري است که تاکنون در مرکز انجام و یا کامل نشده و شامل موارد ذیل است:

• اصلاح و تکمیل تارنماي مرکز متناسب با شأن و اهمیت آن
• تهیه شاخص‌ها و معیارهاي مناسب براي بررسی و ارزیابي عملکرد واحدها و اندیشکده هاي مرکز

وظايف مستمر به اموري اطلاق می شود که باید به صورت جاري تحت نظارت بوده و پیوسته انجام شوند. این دسته از امور عبارتند از:

• نظارت بر سامانه هاي منتج از مسئولیت‌هاي تأسیسی
• تهیه روندنما و زمان‌بندي حرفه‌اي تحقق وظایف مرکز و واحدها و گزارش مستمر آن به رئیس مرکز
• تهیه و ارائه‌ي نظر کارشناسی نسبت به امور ارجاعی از سوي رئیس مرکز با بهرمندي از صاحبنظران فن
• ابلاغ دستورات و آیین‌نامه‌ها و نیز ارجاع مکاتبات بر اساس تفویض اختیارات و یا الگوهاي تدوینی
• دریافت گزارش‌هاي ادواري و موردي از عملکرد واحدها و جمع‌بندي و تهیه گزارش عملکرد مرکز در مقاطع زمانی معین در طول سال
• تهیه و حفظ سوابق مدیران مرکز و انعکاس تقدیرها، توصیه ها و هشدارهاي لازم به واحدها
• برنامه‌ریزي و تمهید مقدمات و پیگیري ملاقات‌ها، بازدیدها، سفرهاي کاري و جلسات درون/برون سازمانی رئیس مرکز
• تهیه سوابق و گزارش‌هاي علمی و اداري لازم براي ملاقات‌ها و بازدیدها و سفرهاي رئیس مرکز
• ضبط، ثبت و تدوین مذاکرات سطوح عالی مرکز در ملاقات‌ها و جلسات
• رسیدگی به مکاتبات درون/برون سازمانی با عنوان ریاست مرکز و پیگیري ابلاغیه هاي مکتوب و شفاهی
• تدوین «شيوه نامه‌ي مكاتبات و مراسلات اداري» و  انجام آموزش‌ها و نظارت‌های مربوط
• مدیریت پاسخگويی به مراجعان حضوري، تلفنی، اینترنتی و پست الکترونیکی رئیس مرکز