برنامه تلویزیونی پیشرفت ایران با موضوع «ضرورت پیشرفت» شنبه شب با حضور «هادی اکبرزاده، جواد صالحی، محمدحسین پناهی و حسین ابطحی» از اساتید دانشگاه و «صادق واعظ‌زاده» رئیس مرکز الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت در شبکه چهارم سیما برگزار شد.

 به گزارش خبرنگار آیین و اندیشه خبرگزاری فارس، در ابتدای این برنامه، واعظ‌زاده به ارائه خلاصه‌ای از صحبت‌های هفته گذشته پرداخت.

* «عدم انباشت تجربه» آفت پیشرفت است

سپس هادی اکبر‌زاده بحث را شروع کرد و گفت: پیشرفت یک شعار جدید نیست بلکه اگر به سوابق یک صد سال اخیر نگاه کنیم، در کلیه اتفاقات، انگیزه پیشرفت دیده می‌شود.

عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی اصفهان با طرح این پرسش که آیا پیشرفت حاصله پس از انقلاب اسلامی مطلوب است یا خیر، گفت: هنوز به حد مطلوب دسترسی پیدا نکرده‌ایم. صرف نظر از عوامل خارجی و دشمنی‌های آشکار، باید به حرکات زیگزاگی و نارسایی‌های موجود نظیر «عدم انباشت تجربه» اشاره کنیم.

وی به «عدم ثبات در سیاستگذاری‌ها» به عنوان یکی از مؤلفه‌های مخالف پیشرفت اشاره کرد و افزود: برنامه‌ریزی بلند‌مدت پیشرفت نیاز به یک الگو دارد تا این فرآیند پیچیده ارگانیکی شکل گیرد.

این استاد دانشگاه، برنامه‌ریزی برای پیشرفت را اجتناب ناپذیر دانست و در این باره افزود: الگو باید بومی باشد و با استفاده از حداکثر ظرفیت علمی کشور طراحی شود.

* پس از انقلاب توسعه سیاسی مطلوبی نداشتیم

محمد‌حسین پناهی استاد دانشگاه علامه طباطبایی ضمن تایید سخنان اکبر‌زاده گفت: وجود راهبرد و الگو یک مبحث است اما وفاق نخبگان روی این الگو یک بحث دیگر است. این موضوع مستلزم تحقق یک حداقلی از توسعه سیاسی است.

وی افزود: ما پس از انقلاب متأسفانه توسعه سیاسی نداشته‌ایم و این بی‌توجهی باعث شده که میان نخبگان اتفاق نظر روی راهبرد وجود نداشته باشد. اگر خلاف این موضوع رخ دهد، حرکت همه نخبگان به یک سمت خواهد بود و برآیند بهتری خواهیم داشت.

پناهی، اتفاق‌نظر مطلوب را حاصل حضور همه جناح‌های سیاسی و اجتماعی در جامعه دانست.

*«وفاق مردم و نخبگان» مهم‌تر از وفاق میان نخبگان است

سید‌حسین ابطحی، استاد دانشگاه علامه طباطبایی شرط مهم‌تر را «وفاق میان مردم و نخبگان» دانست و گفت: نباید نقش مردم در الگوی پیشرفت را نادیده گرفت. چرا که شکاف میان نخبگان و مردم نتیجه مطلوب را ندارد.

وی افزود: در واقع نخبگان باید خواست‌های عمومی را دنبال کنند و با حساسیت‌های مردم بیگانه نباشند.

* تصمیم‌سازی بر تصمیم‌گیری مقدم است

واعظ‌زاده ضمن تایید سخنان مطرح شده ادامه داد: اگر تصمیم‌گیری‌ها براساس تصمیم‌سازی‌ها انجام شود، وفاق مورد نظر حفظ می‌شود، زیرا تصمیم‌ها به صورت دفعی اتخاذ نشده است.

رئیس مرکز الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت ادامه داد: ارتباط میان تصمیم‌گیری و تصمیم‌سازی باید از همین الان در الگو رعایت شود. یعنی بتوان در یک محیط علمی درباره تصمیمات کلان کشور هم اظهار‌نظر کرد.

* الگوی پیشرفت باید منعطف و تغییرپذیر باشد

جواد صالحی، استاد دانشگاه شریف نیز گفت: برای الگوی پیشرفت باید آینده جهان را از منظر‌های مختلف ترسیم و مطالعه کنیم و جا دارد برای تدوین سند بالادستی افق چشم‌انداز، سندهای دیگر کشورها و فرآیند پیشرفت آنها را بررسی کنیم.

وی دو عنصر «تغییر» و «بخش خصوصی» را تأثیرگذار در الگوی پیشرفت دانست و افزود: پیشرفت یک فرآیند پیوسته است، بنابراین الگو همواره باید در حال مطالعه و تغییر باشد، چون الگویی که با تغییرات جامعه همراه نباشد، بدون بهره خواهد بود.

عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی شریف، فقدان بخش خصوصی در جامعه را یکی از موانع پیشرفت دانست و افزود: با وجود تأکید اصل 44 قانون اساسی بر این موضوع، هنوز هم بخش خصوصی مقتدری نداریم که باری از دوش دولت بردارد و پیشرفت را پیش ببرد.

واعظ‌زاده ضمن تأیید سخنان صالحی گفت: اگر این دو اتفاق مهم رخ دهد و الگوی پیشرفت تهیه شود، آن وقت هر دولتی که سرکار بیاید ناخودآگاه مجبور است در راستای اهداف الگو پیش برود.

پناهی هم درباره حضور بخش خصوصی گفت: بخش خصوصی باید به شکلی جدی وارد مباحث شود تا جنب‌وجوش و تغییر اجتماعی را به نمایش بگذارد اما اگر دولت قدرتمند باشد و بخش خصوصی ناکارآمد، آن وقت پیشرفت‌ها فقط به سمت دلخواه دولت خواهد بود.

* حل مشکلات معیشتی وظیفه دولتمردان است نه الگوی پیشرفت

اکبر‌زاده در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه آیا مشکلات جاری نظیر گرانی در الگوی پیشرفت در نظر گرفته شده است یا خیر، گفت: مشکلات جاری نباید ما را از توجه به آینده غافل کند. ضمن اینکه حل مشکلات معیشتی بر عهده دولتمردان است. رسالت مرکز الگوی پیشرفت توجه به آینده‌نگری‌ها است.

واعظ‌زاده نیز در این باره گفت: اگر امروز به فکر پدیده‌ها و مشکلات نباشیم، ممکن است در آینده دیگر دیر شده باشد. ما وظیفه داریم آینده‌نگری کنیم و از دور مسایل را رصد کنیم. کار حلقه‌های مرکز مکمل کار دولت و مجلس است و جایگزین آنها نیست. معضلات روز باید توسط نهادهای ذی‌ربط پیگیری شود.

 * مشکل عمده نظام اداری نیازمند اصلاح است

ابطحی در خصوص لزوم توجه به نظام شایسته‌سالاری و اصلاح نظام‌اداری کشور گفت: نظام اداری آنگونه مطلوب نیست که بتواند اهداف مدنظر الگو را محقق کند، بنابر این باید از اکنون به فکر اصلاح مشکلات اداری باشیم.

وی در ادامه به برخی مشکلات موجود در ادارات اشاره کرد و گفت: هنوز خدمات الکترونیکی به حداکثر توان خود نرسیده و حضور ارباب رجوع باید به حداقل برسد. دومین مشکل نیز قوانین دست و پاگیر و بعضاً متناقض است. مشکل سوم فرآیند انجام کارهاست که نیاز به اصلاح دارد. در مهندسی روش‌ها باید مراحل کوتاه و بهینه شود. ساختار قدیمی اداری نیز مشکل چهارم است. سیستم‌های حقوق و دستمزد هم باید اصلاح شود.